Sáng ngày 21/8/2009 đã diễn ra buổi lễ ra mắt Thư viện số của Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Đây là Dự án do Trung tâm Thông tin tư liệu của Viện xây dựng và phát triển từ tháng 9/2008. Sau hơn 8 tháng triển khai và vận hành thử nghiệm, Thư viện số đã chính thức đi vào hoạt động.

Tham dự buổi lễ có GS.TSKH. Nguyễn Đình Công, Phó Chủ tịch Viện KHCNVN, GS.TSKH Nguyễn Khoa Sơn, Nguyên Phó Chủ tịch Viện KHCNVN, các đồng chí lãnh đạo, các nhà khoa học, các cán bộ làm công tác thông tin thư viện của các đơn vị trực thuộc Viện KHCNVN tại Hà Nội, Hải Phòng và Thừa Thiên Huế, các cán bộ triển khai Dự án của Trung tâm Thông tin tư liệu và đại diện của Công ty Cổ phần Dịch vụ thương mại và Thông tin kỹ thuật (TED), nhà cung cấp phần mềm Thư viện điện tử cho Dự án.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thư viện nhằm góp phần cải thiện chất lượng phục vụ bạn đọc, nâng cao năng suất, thay thế cho quy trình nghiệp vụ, quản lý và khai thác thư viện thủ công truyền thống (vốn tồn tại nhiều hạn chế) đang ngày càng trở nên phổ biến. Mặt khác, trong khoảng 10 năm gần đây, sách và tạp chí chuyên ngành của các nhà xuất bản có uy tín đang chuyền dần từ dạng tài liệu giấy sang dạng file điện tử. Vì vậy, việc xây dựng hệ thống thư viện có mức độ tự động hóa cao, quản lý được kho tài nguyên điện tử, tài nguyên số, tăng cường khả năng liên thông chia sẻ nguồn lực trở thành một yêu cầu khách quan đối với sự phát triển của hệ thống thư viện Viện KHCNVN. Dự án xây dựng Thư viện điện tử của Viện KHCNVN được triển khai cũng không nằm ngoài những mục tiêu nói trên.

Giai đoạn 1 của Dự án xây dựng Thư viện điện tử của Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam được triển khai từ tháng 11/2008 đến tháng 12/2009 với hai mục tiêu cơ bản: Thứ nhất là có được trang web chạy trên phần mềm quản lý tài nguyên ngoại sinh; Thứ hai là quản lý được việc truy cập tài nguyên ngoại sinh của độc giả từ bất kỳ máy tính nào có nối mạng internet. Dựa trên yêu cầu của hai mục tiêu cơ bản nói trên, các phần mềm Metablib và SFX của công ty Ex Libris Ltd được lựa chọn làm giải pháp công nghệ cho Dự án. Ưu điểm của gói giải pháp này là cho phép tìm kiếm, phát hiện tài nguyên điện tử từ xa đồng thời đem đến các dịch vụ chuyển giao có thể có đối với các tài nguyên đó như Fulltext, Abstract, Reference Service…

Hiện nay, tuy mới đi vào hoạt động song nguồn cơ sở dữ liệu điện tử trong Thư viện số khá phong phú. Đầu tiên phải kể đến nguồn cơ sở dữ liệu được mua quyền truy cập từ kinh phí của Viện KHCNVN như Springer Link, ProQuest Central và một số tạp chí điện tử kèm theo tạp chí giấy. Ngoài ra, nguồn cơ sở dữ liệu của Thư viện số còn được bổ sung từ cơ sở dữ liệu dùng thử trong thời hạn nhất định (như Institute of Physics, Royal Sociaty of Chemistry) hay từ các tạp chí điện tử được kích hoạt và sử dụng miễn phí. Một điểm nổi bật nữa trong hệ thống cơ sở dữ liệu là nguồn sách điện tử từ Mylibrary với gần 200.000 đầu sách thực tế và trên 5.000 đầu bổ sung hàng tháng tích hợp từ hơn 350 nhà xuất bản trên toàn cầu.

Để việc tiếp cận nguồn tài nguyên số của các cán bộ Viện KHCNVN được thuận lợi nhất, đơn vị quản lý Thư viện số – Trung tâm Thông tin tư liệu đã và đang tiến hành việc cấp quyền truy cập cho độc giả theo hai hướng: Hướng thứ nhất là quyền truy cập sẽ được cấp cho Viện nghiên theo địa chỉ IP tĩnh, tất cả các máy tính sử dụng các địa chỉ IP tĩnh đã được cấp quyền đều có thể truy cập được vào thư viện số. Hướng thứ hai, các nhà khoa học của Viện KHCNVN sẽ đăng ký (theo đơn vị) và được cấp một tài khoản riêng để có thể truy cập Thư viện số từ bất cứ máy tính nào có nối mạng internet. Với tài khoản riêng, từng nhà khoa học có thể tìm và cất những tài liệu nghiên cứu vào chính tài khoản của mình, tạo lập một không gian làm việc riêng biệt, được hỗ trợ một cách tối đa bởi các tính năng của Thư viện số.

 

TS. Nguyễn Tiến Đạt giới thiệu tổng quan về Thư viện số Viện KHCNVN

Đánh giá sơ bộ về kết quả của Dự án xây dựng Thư viện số của Viện KHCNVN, TS. Nguyễn Tiến Đạt, Giám đốc Trung tâm Thông tin tư liệu, đơn vị chủ trì dự án cho biết: Tuy các mục tiêu cơ bản của Dự án đã được thực hiện với kết quả khá khả quan, song trước mắt vẫn còn nhiều việc phải làm để đảm bảo việc vận hành Thư viện số được trơn chu và hiệu quả, trong đó vấn đề quan trọng nhất là công tác bổ sung, cập nhật nguồn cơ sở dữ liệu.

Phát biểu tại buổi lễ ra mắt, GS.TSKH. Nguyễn Đình Công, Phó Chủ tịch Viện KHCNVN chúc mừng Trung tâm Thông tin tư liệu đã triển khai có hiệu quả và đạt được những thành công bước đầu với Dự án xây dựng Thư viện điện tử của Viện KHCNVN. Tuy trước mắt còn nhiều việc phải làm song với sự ra mắt của Thư viện số, kết quả dự án đã thực sự hiện hữu, tạo ra bướcchuyển biến rõ rệt trong hoạt động thông tin thư viện của Viện KHCNVN. Thư viện số ra đời thể hiện được quyết tâm của Trung tâm Thông tin tư liệu và Ban lãnh đạo Viện KHCNVN trong việc tạo điều kiện cho các nhà khoa học Viện KHCNVN tiếp cận với các thông tin khoa học – công nghệ mới nhất trên thế giới để hỗ trợ các hoạt động nghiên cứu của mình . Phó Chủ tịch Viên cũng đề nghị Ban triển khai Dự án đưa ra tài liệu hướng dẫn rõ ràng, ngắn gọn, dễ sử dụng, đưa trực tiếp lên website của Trung tâm Thông tin tư liệu để cán bộ Viện KHCNVN có thể tiếp cận, tìm hiểu và sử dụng có hiệu quả những tính năng mà Thư viện số cung cấp.

Phó Chủ tịch Viện KHCNVN phát biểu ý kiến

Hiện nay, Thư viện số của Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã chính thức đi vào hoạt động theo địa chỉ: http://elib.isivast.org.vn/

Để đăng ký tài khoản thư viện số, các đơn vị thuộc Viện KHCNVN có thể download mẫu đăng ký, điền thông tin theo chỉ dẫn trên mẫu, xác nhận đóng dấu của thủ trưởng đơn vị và gửi đến địa chỉ: Chị Nguyễn Thị Lệ Chi – phòng Quản lý tổng hợp Trung tâm Thông tin tư liệu, điện thoại 04 37564344. Đồng thời, để cho việc cấp tài khoản được tiến hành nhanh chóng, các đơn vị gửi file điện tử bản đăng ký tới địa chỉ email: isivast@vnn.vn hoặc adminisi@isivast.org.vn .

Theo www.vast.ac.vn