“Đối với tôi, cuộc sống không phải là một ngọn nến ngắn ngủi.
Nó là một ngọn đuốc sáng mà tôi chỉ nắm giữ trong giây lát, và tôi muốn đốt cháy nó
sáng rực nhất trước khi trao nó cho những thế hệ tương lai.”

—George Bernard Shaw (1856 – 1950)
Nhà viết Kịch Người Ai-Len
Giải Nobel Văn học năm 1925

Hệ thống Bảo Quản số Rosetta (DPS – Digital Preservation System)

Chúng ta đang sống trong một kỷ nguyên mà một khối lượng lớn nhiều dạng tài liệu đang được phát triển dưới các định dạng số, ấn phẩm điện tử, các tệp tin đa phương tiện, Web sites, và nhiều trang tài liệu trong những Blogs đã và đang trở thành các thành phần chính trong các bộ sưu tập của nhiều thư viện trường đại học và thư viện quốc gia. Hơn thế nữa, một số lượng khổng lồ những tài liệu cũ dưới định dạng vật lý khác trước kia đang được số hóa như một phần trong những lỗ lực cải thiện sự bảo tồn và truy cập dễ dàng tới kiến thức sẵn có của nhân loại.

Với trách nhiệm bảo quản số lượng kiến thức đang tích tụ lớn dần theo năm tháng, các thư viện quốc gia và thư viện trường đại học trên khắp thế giới đang tìm kiếm một giải pháp hỗ trợ sứ mệnh to lớn là sưu tập và bảo quản tài liệu số. Nhằm giúp những tổ chức thư viện hoàn thành sứ mệnh của mình và đảm bảo những tài sản học thuật và văn hóa sẽ mãi còn có thể truy cập cho thế hệ mai sau, tập đoàn Ex Libris hiện đề xuất một hệ thống bảo quản số với tính năng khả ứng cao, đảm bảo an toàn cho các tệp tin số và dễ dàng quản lý.

Thách Thức của Công tác Bảo quản Số

Tính khả ứng: Với sự tăng mạnh mẽ về số lượng tài liệu số hóa và tài liệu được sản sinh ra dưới dạng điện tử trong những thập niên qua, các bộ sưu tập thư viện giờ đây chứa đựng nhiều triệu đầu mục số, bao gồm cả tài liệu in được số hóa ra, các bài báo điện tử, tài liệu nghe nhìn (Audio Visual Materials) và các websites

Vòng đời của tài nguyên số: Các hình thức xuất bản điện tử được cập nhật liên tục, kết quả là vòng đời của tài nguyên thông tin ngắn hơn (Ví dụ, nhiều website không được lưu trữ có thể bị mất đi vĩnh viễn). Bởi vậy, một hệ thống bảo quản số nhất thiết phải hỗ trợ kịp thời khả năng nhập vào những tài liệu mới trên quy mô lớn, cũng như quản lý được nhiều phiên bản khác nhau của tài liệu.

Định dạng: Vì nhiều định dạng số tiếp tục thay đổi theo thời gian, nhiều tổ chức thông tin thư viện cần thiết phải đảm bảo nội dung số của họ được bảo quản để nó có thể vẫn còn xem, nghe, và khai thác được trong tương lai, thậm chí khi công nghệ gốc tạo ra nó đã trở lên lỗi thời.

Giải pháp của Ex Libris: Nối Quá khứ, Hiện tại và Tương lai

Sử dụng những công nghệ tiên tiến nhất hiện nay, Hệ thống Bảo quản Số (DPS) của Ex Libris cho phép mọi tổ chức thông tin và thư viện bảo quản và cung cấp truy cập bền vững tới các bộ sưu tập đang được chăm sóc cẩn thận trong thời điểm hiện tại cũng như tương lai.

Tính khả ứng: Được xây dựng và phát triển trên một nền kiến trúc phân tán cho phép hỗ trợ những cấu hình cực kỳ linh hoạt trên nhiều máy chủ, Hệ thống Bảo quản số – DPS có thể thích ứng để quản lý nhiều bộ sưu tập số ở mọi kích cỡ. Bằng việc chia kho số hoạt động hàng ngày với một kho số vĩnh viễn, hệ thống bảo quản này đảm bảo tính bảo mật và dư thừa khả năng cho sự an toàn của những bộ sưu tập số này.

Chức năng: Hệ thống Bảo quản Số của Ex Libris có thể hỗ trợ nhiều nhu cầu chức năng của các tổ chức thông tin và thư viện có sự sưu tập liên tục một số lượng lớn các đầu mục số. Khả năng nhập dữ liệu theo khối, phân đoạn khu vực lưu trữ, và nhiều mức phân cấp ký gửi tài nguyên số cho phép người dùng quản lý quá trình nhập liệu những tài liệu mới một cách năng suất và hiệu quả.

Tính linh hoạt: Nhiều lựa chọn cài đặt dễ dàng cho phép các tổ chức thông tin và thư viện cấu hình Hệ thống Bảo quản Số – DPS để hỗ trợ nhiều yêu cầu đặc thù, đồng thời cũng gắn với những chính sách cụ thể của các cơ quan quản trị hệ thống này khi thích hợp.

Dựa trên tiêu chuẩn: Phát triển dựa trên mô hình Hệ thống Thông tin Lưu trữ Mở (OAIS – Open Archival Information System) và phù hợp với nhiều đòi hỏi tiêu chuẩn kỹ thuật cho một kho số bền vững và tin cậy (TDR – Trusted Digital Repository), Hệ thống Bảo quản Số – DPS cung cấp cho các tổ chức thông tin thư viện một hạ tầng và công nghệ phù hợp cần thiết để bảo quản và tạo điều kiện dễ dàng truy cập tới các bộ sưu tập số trong một môi trường có kiểm soát.

Khả năng dễ dàng truy cập: Những đối tượng số được bảo quản dễ dàng được chuyển giao thông qua các ứng dụng xem và hiển thị thích ứng với nhiều loại định dạng đang phát triển không ngừng – đồng thời nó được cung cấp như là một phần của Hệ thống Bảo quản Số -DPS và các ứng dụng của bên thứ ba. Nhiều khả năng tích hợp sẵn có cho phép hệ thống này chấp nhận các yêu cầu chuyển giao từ các ứng dụng phát hiện và chuyển giao tài nguyên như giải pháp Primo của Ex Libris trong khi vẫn đảm bảo quyền truy cập cấp độ đầu mục có hiệu lực.

Được phát triển cùng sự cộng tác với Tổ chức Đứng đầu Thế giới về Bảo quản Số

Hệ thống Bảo quản Số của Ex Libris là một giải pháp cách mạng được phát triển trong sự cộng tác với Thư viện Quốc gia New Zealand (National Library of New Zealand), hiện được hậu thuẫn bởi một Chương trình Lưu trữ Di sản Số Quốc gia của thư viện (National Digital Heritage Archive – NDHA).

Thư viện Quốc gia New Zealand đã khởi xướng một chương trình NDHA nhằm tìm kiếm một giải pháp cho lưu trữ, bảo quản, và cung cấp truy cập bền vững tới nhiều bộ sưu tập di sản số đang ngày càng tăng dưới sự kiểm soát và bảo hộ của thư viện. Chương trình NDHA đã xác lập nhiều yêu cầu kỹ thuật cần thiết cho một hệ thống nhằm đảm bảo tính toàn vẹn, tính xác thực, và hơn thế nữa, đó là tạo ra sự tin tưởng hoàn toàn về tài liệu số được ký gửi và lưu trữ trong thư viện quốc gia này, cũng như khả năng vận hành liên kết tốt với phần mềm thư viện số khác.

Để đảm bảo có được sự chấp nhận rộng rãi và phù hợp với sự truy cập chung, cũng như quy ước và chính sách lưu trữ, những yêu cầu cho hệ thống này cần được kết hợp với sự đóng góp của những nhóm đánh giá ngang hàng quốc tế (International Peer-review Group), bao gồm nhiều nhà lãnh đạo có tư tưởng đổi mới được tín nhiệm và các nhà cải cách được công nhận quốc tế từ cộng đồng thư viện và học thuật trên toàn thế giới. Được đề xuất như là một mô hình quốc tế cho triển khai các dự án bảo quản số và quản lý liên tục các tài liệu số, Hệ thống Bảo quản Số – DPS này sẽ được đề xuất tới tất cả các tổ chức đang tìm kiếm một giải pháp bảo quản số và cung cấp truy cập bền vững tới những bộ sưu tập của họ.

“Chương trình Lưu trữ Di sản Số khởi đầu này sẽ nhận diện một giải pháp phù hợp nhu cầu toàn cầu cho những công nghệ bảo quản số. Chúng tôi thực sự phấn khích khi được làm việc với tập đoàn Ex Libris để cùng hướng tới lợi ích của cộng đồng thư viện quốc tế.”

Penny Carnaby, Giám đốc Thư Viện Quốc gia New Zealand